Chính Sách Mới Về Bồi Thường, Thu Hồi Đất Ở Tphcm
TPHCM xây dựng cơ chế,
chính sách khuyến khích người bị giải tỏa được lựa chọn hình thức tái định cư
(TĐC) phù hợp với nhu cầu ở, khả năng thanh toán. Những trường hợp không đủ
điều kiện được bồi thường, hoặc tiền bồi thường nhận quá ít, có thể được hỗ trợ
đủ để mua suất TĐC tối thiểu.
Lách tiền thuế, người
dân chịu thiệt
Bà Nguyễn Thị Gái (ngụ
phường Linh Đông, quận Thủ Đức, TPHCM) cùng một số người dân khác ở cùng phường
bị giải tỏa nhà, đất để xây dựng dự án đường Vành đai 2, đoạn từ cầu Gò Dưa đến
đường Phạm Văn Đồng.
Bà Gái cùng các hộ dân
khác không đồng tình với phương án bồi thường vì cho rằng giá bồi thường quá
thấp so với giá thị trường, tiền bồi thường mà gia đình bà sẽ nhận không thể
mua được đất, cất được nhà.
Cùng với đó, từ khi công
bố dự án đến khi chi trả bồi thường kéo dài quá lâu (hơn 2 năm), thị trường bất
động sản càng biến động thì với số tiền bồi thường dự kiến nhận được sẽ khiến
người dân gặp khó khăn hơn.
Do vậy, tại nhiều buổi
tiếp xúc cử tri, bà Gái đều đề nghị xem xét chính sách bồi thường phù hợp hay
không và mong muốn chính quyền các cấp xem xét, hỗ trợ để người dân ổn định
cuộc sống sau khi bị giải tỏa, thu hồi đất.
Câu chuyện bà Gái nêu
trên không phải cá biệt mà xảy ra ở hầu khắp các dự án trên địa bàn TPHCM khi
Nhà nước thu hồi đất. Theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), TP
đang trong quá trình đô thị hóa nhanh, quy hoạch phát triển đô thị được điều
chỉnh và ngày càng mở rộng. Số lượng các dự án phải thu hồi đất, bồi thường, hỗ
trợ, TĐC trên địa bàn TP là rất lớn.
Khu
căn hộ TĐC Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh. Ảnh: CAO THĂNG
Tuy nhiên, cơ chế, chính
sách và trình tự thủ tục về bồi thường, hỗ trợ TĐC còn nhiều bất cập. Đặc biệt,
người dân bức xúc, khiếu kiện nhiều nhất là về giá bồi thường.
Cụ thể, giá đất hiện nay
để tính bồi thường được cho là “giá thị trường”, dựa vào một số giao dịch thành
ở khu vực bị giải tỏa. Thế nhưng, để tránh phải đóng thuế nhiều, giá trị đất
giao dịch trong nhiều hợp đồng công chứng được ghi thấp nhiều lần so với thực
tế.
Vì vậy, giá đất để tính
bồi thường khi tham chiếu giá giao dịch này làm căn cứ bồi thường là rất thấp.
Sở TN-MT TPHCM cũng nhận
xét, trong nhiều giao dịch, giá trị trên hợp đồng không phản ánh đúng giá trị
giao dịch thật sự giữa các bên. Vì vậy, Sở TN-MT TPHCM đề xuất được sử dụng
thông tin giao dịch thị trường thật sự làm cơ sở xác định giá đất để tính bồi
thường mà không phụ thuộc vào giá trị của hợp đồng công chứng, nhằm khắc phục
bất cập nêu trên.
Ngoài ra, quy định về
duyệt giá đất tính bồi thường cần được điều chỉnh theo hướng rút ngắn thời
gian, thủ tục để xây dựng giá bồi thường và sớm chi trả bồi thường cho người
dân.
Ổn định cuộc sống cho
người bị thu hồi đất
Liên quan việc bồi
thường, tái định cư trên địa bàn TPHCM, Ban Thường vụ Thành ủy đánh giá công
tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, TĐC đang gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Đặc
biệt, vấn đề đảm bảo nơi ở mới cho người dân phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ
vẫn chưa thực hiện tốt.
Một số nơi còn để xảy ra
sai phạm nghiêm trọng trong công tác quản lý về đất đai và bồi thường, TĐC, dẫn
đến khiếu nại, tố cáo… Để khắc phục những bất cập nêu trên, Ban Thường vụ Thành
ủy TPHCM ban hành Chỉ thị 17-CT/TU (năm 2018) tăng cường lãnh đạo, nâng cao
hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về bồi thường, hỗ trợ, TĐC các dự án có thu
hồi đất, góp phần ổn định tình hình chính trị - kinh tế - xã hội trên địa bàn.
Một trong những mục tiêu
nổi bật được xác định là phải khắc phục tình trạng phát sinh các khu dân cư tự
phát, lụp xụp khi Nhà nước thu hồi đất. Đồng thời điều chỉnh, bổ sung cơ chế,
chính sách theo hướng quan tâm hơn đến quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người
bị thu hồi đất.
Cụ thể, Chỉ thị 17 yêu
cầu chính quyền các cấp phải quan tâm nguyện vọng và đảm bảo ổn định cuộc sống
cho người bị thu hồi đất phải di dời chỗ ở. Trước khi thực hiện dự án phải điều
tra, khảo sát để xác định nhu cầu, nguyện vọng TĐC của người dân, từ đó xây
dựng cơ chế, chính sách khuyến khích người dân được lựa chọn hình thức TĐC phù
hợp với nhu cầu, khả năng.
Khi đó, người dân được
nhận tiêu chuẩn TĐC do Nhà nước chuẩn bị (nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nền
đất) hoặc nhận tiền để tự lo nơi ở mới.
Chính quyền TP phải xây
dựng giải pháp, chính sách hỗ trợ hộ dân có nhà bị tháo dỡ (mà không còn nơi ở
nào khác trên địa bàn TP) nhưng tiền bồi thường, hỗ trợ nhận được không đủ để
mua suất TĐC tối thiểu. Trong những trường hợp này, TP cần có chính sách hỗ trợ
người dân đủ để mua một suất TĐC tối thiểu.
Liên quan đến việc triển
khai Chỉ thị 17, UBND TPHCM đã xây dựng kế hoạch nêu nhiều giải pháp cụ thể.
Theo đó, yêu cầu Sở TN-MT chủ trì rà soát, tham mưu UBND TP hoàn thiện quy định
về bồi thường, hỗ trợ, TĐC khi Nhà nước thu hồi đất thay thế quyết định cũ (Quyết
định 23/2015 của UBND TP).
Đồng thời, Sở TN-MT rà
soát, tham mưu UBND TP kiến nghị với Chính phủ, bộ ngành trung ương sửa đổi,
khắc phục những bất cập trong các quy định liên quan cơ chế, chính sách bồi
thường, hỗ trợ, TĐC.
UBND TPHCM vừa yêu cầu
các đơn vị hữu quan tập trung rà soát, hoàn thành giải quyết một số vụ việc
khiếu nại đông người tại các dự án đã có kết luận của Thanh tra Chính phủ, Thủ
tướng Chính phủ. Đặc biệt, phải chấn chỉnh để đảm bảo đầy đủ pháp lý, công khai,
minh bạch nhằm giảm dần các khiếu kiện, không để xảy ra “điểm nóng” và khiếu
kiện đông người phát sinh từ việc thu hồi đất.
Theo: KIỀU PHONG
Nguồn: sggp.org.vn
